1938 yılında hazırlanan belgesel Sovyet Kürtlerinin kültürel hayatını aktarıyor
Azerbaycan Türkçesinden Çeviren: Kamer Kartal
Kürdistan Uyezdi (Azerice: Kürdüstan qəzası, Rusça: Курдистанский уезд Kurdistanskiy uyezd), 1923-1929 yılları arasında Azerbaycan SSC’de ilçe (kaza) statüsündeki yönetim birimi. Kızıl Kürdistan (Kürtçe: Кöрдьстана Сор Kurdistana Sor, Azerice: Qızıl Kürdüstan, Rusça: Красный Курдистан Krasniy Kurdistan) olarak da anılmıştır.
Bu bölge için “Kürdistan” adı ilk defa 1921 yılında , Kürdistan kazasının kurulmasından 2 yıl önce Bolşeviklerce kullanılmıştır. 21 Temmuz 1923 tarihinde Bolşevik lider, Azerbaycan KP MK sekreteri S.Kirovun başkanlığında Azerbaycan MYK ve Azerbaycan Halk Komiserleri Sovyeti’nin ortak toplantısında Kürdistan kazası oluşturmak kararı onaylanmıştır. Temmuz sonunda Azerbaycan MYK tarafından Kürdistan kazası’nın merkezi Piricahan köyü olarak belirlenmiştir. Sonradan kaza merkesi Laçın olmuştur.
1923’te kurulmuş ve Şuşa doğumlu Azeri Bolşevik Hüsnü Hacıyev Yürütme Komitesi Başkanlığı’na getirilmiştir. Karıkışlak, Kelbecer, Kubadlı, Koturli, Kürthaci ve Murathanlı olmak üzere 6 daireden (nahiye) oluşmaktaydı.
1926’da Kürdistan Uyezdi’nin nüfusu 51.200 kişi olup % 73,1’ini Kürtler ve % 26’sını Azeriler ve diğer etnik gruplar oluştursa da nüfusun %92.5’inin anadili Azerice ve sadece %6.1’inin anadili Kürtçe olarak saptanmıştır. Nahçıvan (Sadarak ve Culfa rayonunun Teyvaz köyündeki) Sünniliğe bağlı Kürtler ile farklı olarak Kürdistan Uyezdi’deki Kürt nüfusunun büyük çoğunluğu Şiiliğe mensuptu.
Sovyetler Birliği’nin yönetim sisteminin değişmesiyle Kürdistan Uyezdi 8 Nisan 1929’da feshedilmiştir.
Azerbaycan Türkçesinden Çeviren: Kamer Kartal
Metin Özkan Öztaş’ın Youtube paylaşımından alınmıştır. Ayrıca kendisine paylaşımı için teşekkür ederiz.